تحلیل فیلم کوتاه قرارداد

تحلیل فیلم کوتاه "قرارداد" ساخته‌ی "جمشید بیچرانلو"

پاسخ به زندگی تنها مرگ است.

فیلم کوتاه #قرارداد نگاه عمیق و ژرفی بر موجودیت انسانی دارد. اشاره می‌کنم به مثال‌های بدیهی که ما با آن‌ها مواجه بوده‌ایم و هستیم:
اینکه انسان به دلخواهِ خود پا بر این دنیا نگذاشته و تمام افکار و اتفاق‌های زندگی بر او تحمیل و قالب شده است؛ از انتخابِ اسم گرفته تا تربیت و اخلاق و . از تحمیلِ  عقاید مذهبی، فرقی نمی‌کند. مسیحی باشیم، غسل تعمید داده می‌شویم. مسلمان، در گوشمان اذان می‌گویند. چه یهودی و کلبی‌مسلک و.
حتی چنان موضوع فجیع است که قبل از به دنیا آمدن‌مان همه‌ی شرایط بر ما آماده و مشخص شده است، فرقی نمی‌کند که کجای این کره‌ی خاکی باشیم! اروپا و آمریکا و آسیا و. ندارد؛ ما ناگزیر انتخاب شده‌ایم و دین و آیین و مسلک‌مان مهیا و ترتیب داده شده است. حتی زبان و نوعِ گویشمان.
 سارتر، اشاره دارد بر اینکه وجودِ انسان مقدم بر ماهیتِ اوست. یعنی ما همانندِ لیوان خالی هستیم که  به مرور این لیوان پر می‌شود. مثال‌هایی که در بالا اشاره شد.
از جیغ تا سکوت، از تولد تا مرگ، همه چیز بر ما تحمیل شده است. اما سارتر می‌گوید که ما خود نیز می‌توانیم سرنوشت را تغییر دهیم و ماهیت خود را عوض کنیم.
یا همان «ابرانسان» که نیچه بر آن استوار بود.

اشاره‌ی خوب بر این جنایاتِ بشری در این فیلمِ چند دقیقه‌ای هویداست. دیکته شدن کارهایمان از سوی حاکمیتِ مشخص و ایدئولوژیک. که چگونه بپوشیم، چگونه بخوریم، چگونه بخوابیم، چگونه فکر کنیم، چگونه رفتار کنیم و.
و نگاهِ خوب و دقیق بر جنس دوم” و رفتار‌های رقت‌انگیز و ضعیف و تحقیر‌آمیزِ جامعه و سیستم. ما می‌بینیم که شخصیتِ زن در این فیلم تن به خواسته‌ها نمی‌دهد و با پاره کردنِ نحله‌های تحمیلی، در واقع عصیان می‌کند و برمی‌خیزد. اما مواجهه‌اش با شخصیتِ مرد در فیلم، دچار استیصال می‌شود. زیرا که همان پرسوناژ ناخواسته وارد این بازی شده، بسته را گرفته و قرارداد را امضا کرده و لبانش مهر و موم شده( که ما هر چه می‌گوییم انجام بده) و لباس مشکی بر تن کرده و سبعانه مقابل طغیانِ زن ایستاده و او خود نیز جزوی از این سیستم و مدل از جوامع به اصطلاح انسانی شده است.
کارگردان آگاهانه یا اتفاقی قالب و فرم فیلم را سیاه و سفید” کرده است. چرا که تاکید بر محتوا دارد نه فرم، قابلیتِ تصاویرِ سیاه و سفید بر همین اساس است که ما درون‌مایه‌ی روایت را درک کنیم. نه اینکه نگاهمان بر نکات فرعی باشد. تصاویر رنگی ممکن است ما را از اصلِ ماجرا دور کند و چشمانمان در کنتراست و ترکیب‌بندی قالب‌ها باشد نه چیزِ دیگر. استفاده از این تکنیک نیز در فیلم محسوس و مثبت است.
هرچند ضعف‌هایی به لحاظ تکنیکی در این فیلم مشهود بود اما ترجیح دادم تا محتوا را تحلیل کنم تا شکل و فرمِ کار، که قطعا باید در کارهای بعدی اصلاح شود.

#مهدی_صبوری

نویسنده و کارگردان: جمشید بیچرانلو

بازیگران: فرشید بیچرانلو _ مریم باقری

تصویر: میترا سلمانی_ سینا جام افزون

موسیقی: علی محمدی

تدوین: جمشید بیچرانلو

گوینده: سعید قره‌داغلی